Aðeins um íslensku

Greinar um fiska og umhirðu þeirra

Moderators: Vargur, Andri Pogo

Post Reply
User avatar
Rodor
Posts: 935
Joined: 29 Dec 2006, 13:39
Location: Reykjavík

Aðeins um íslensku

Post by Rodor »

Þó svo að þetta sem ég skrifa hér sé ekki fræðsla um fiska, þá tel ég að það eigi við í þessum þræði.

Oft er verið að nota orðið seyði í stað orðsins seiði hér. Seyði þýðir soð, það er ágætt að nota kjötseyði og fiskseyði til þess að búa til súpur og sósur. Ég efa að meðlimir hér myndu nota seiði fiska til þess.

Svo er það þessa hvimleiða notkun sagnarinnar að leggja sem sumir nota í stað sagnarinnar að hrygna. Að leggja egg í botninn, að hrygna á botninn er málið. Þetta er svo hallærislegt, það er eins og róbot hafi verið að þýða þetta beint úr ensku yfir á íslensku.
Hrygnan hrygndi og hængurinn frjóvgaði hrognin með því að sprauta svili yfir þau.
Og hana nú.

Hrogn = eggfruma fiska
Svil = sæðisvökvi fiska
Hængur = karlkyns fiskur
Hrygna = kvenkyns fiskur
að hrygna = að sprauta út úr sér hrognum
Vargur
Posts: 8605
Joined: 15 Sep 2006, 12:03
Location: Mosfellsbær

Post by Vargur »

Gott innlegg, reyndar getur enginn sagt að eitthvað sé rétt eða rangt um orðin sem notuð eru nema fólkkið sem notar þau, því miður í flestum tilfellum en mér þykir í fínu lagi að nota karl og kerling í stað hængur og hryngna. Karl og kerling er mun alþýðlegra en hængur og hrygna og mun fleiri nota það auk þess sem mér þykir það passa betur við búrfiska og mun aldrei samþykkja það sem rangt.
Ég tel samt að við eigum að standa vörð um málið okkar og passa að orðskrýpi og annað festist ekki í málinu.

Þetta mynnir mig á ritgerð sem ég skrifaði í skóla, ég fékk 9.5 fyrir ritgerðina en hún var einungis dregin niður vegna þess að ég notaði orðið "karlfuglinn", kennarnum þótti orðið "karri" eiga betur við. Nú rúmim 20 árum síðar hef ég aldrei heyrt nokkurn mann nota orðið karri yfir karlfugl, hvorki dúfur eða annað. :)
User avatar
Rodor
Posts: 935
Joined: 29 Dec 2006, 13:39
Location: Reykjavík

Post by Rodor »

Ég nota stundum karl og kerla, en ég er ekki farin að tala um fiskabörn enn. Það kemur kannski að því þegar maður gengur í barndóm aftur :)

Auðvitað ræður fólk hvaða orð það notar. En afskaplega verður málið nú fátæklegt þegar það notar smábarnamál á fullorðinsaldri :(
User avatar
naggur
Posts: 494
Joined: 29 Aug 2007, 21:05
Contact:

Post by naggur »

það er annað sem fer mun meira í mínar fínustu og það þegar dýr "eiga" afkvæmi sín, sjálfsagt er ekkert að þvi en mér var kent að konur (þið vitið þessar á 2. fótum) eru þau einu sem eiga afkvæmi.

önnur dýr bera, kasta, gjóta, verpa og hrygna.

svo er það hitt og það er að mannfólk deyr en dýr drepast sama hversu náin þau eru manni.

bara smá innlegg í þetta mál
german blue ram (4 stk.)
tetrurnar 11
taugaveiklaði perlugúraminn
gullrún gúrami
já og síkliðan sem ég hélt að væri dauð :) sem er núna DAUÐ
User avatar
Ásta
Posts: 5780
Joined: 18 Sep 2006, 15:12
Location: Í gettóinu
Contact:

Post by Ásta »

Ég nota orðið rjúpur almennt ef ég er að tala um þá fugla en ef ég þarf að tala um annað kynið segi ég frekar karrinn en karlinn.
User avatar
Sven
Posts: 1106
Joined: 20 May 2007, 09:21

Post by Sven »

eitt sem böggar mig, þarna uppi stendur alltaf "þú HEFUR engan nýjan póst", :) óþægilega bein þýðing, þætti fallegra að hafa þetta "þá átt engan nýjan póst".
Ekki að þetta skipti neinu svaka máli. Kanski er þetta bara til merkis um það að ég er full anal, eins og konan mín bendir mér reglulega á :D
voffi.is
Posts: 93
Joined: 21 Jul 2007, 21:08
Location: Reykjanesbær

V / Íslensku

Post by voffi.is »

Það er hið allra besta mál að ræða um íslenskuna hér á spjallinu.


Að lokum: Hver segir að dýr geti ekki "dáið" eins og menn, finnst fullkomlega réttlætanlegt og eðlilegt að nota það um dýrin, einmitt sérstaklega vegna þess að mörg þeirra eru okkur mjög náin!!
User avatar
Fanginn
Posts: 406
Joined: 27 Jan 2008, 17:12

Post by Fanginn »

Ég held alveg örugglega að fílar fæða eins og mennirnir, semsagt eiga afkvæmi :)

Og með búrfiska, þá held ég fólk segi frekar "fiskurinn minn dó í nótt" heldur en "fiskurinn minn drapst í nótt"
jæajæa
User avatar
Rodor
Posts: 935
Joined: 29 Dec 2006, 13:39
Location: Reykjavík

Re: V / Íslensku

Post by Rodor »

María M. wrote:Það er hið allra besta mál að ræða um íslenskuna hér á spjallinu.


Að lokum: Hver segir að dýr geti ekki "dáið" eins og menn, finnst fullkomlega réttlætanlegt og eðlilegt að nota það um dýrin, einmitt sérstaklega vegna þess að mörg þeirra eru okkur mjög náin!!
Það er ekkert sem segir að dýr geti ekki dáið. Hinsvegar er eða var það viðtekin venja að nota sitthvort orðið um skepnur og menn. Þetta er greinilega að breytast hjá ýmsum. Ég segi fiskurinn minn drapst því ég myndi td. aldrei leggja börnin mín eða aðra nákomna að jöfnu við gæludýr og þess vegna vil ég nota drapst um skepnur.

Mér fannst það ákaflega ósmekklegt þegar heilbrigðisstarfsmaður sagði haus og lappir um dóttur mína í síðasta mánuði. Ég gerði nú samt engar athugasemdir við það, til þess að skapa ekki leiðindi. Og svo er ég ekkert viss um starfsmaðurinn hefði skilið muninn.
User avatar
Rodor
Posts: 935
Joined: 29 Dec 2006, 13:39
Location: Reykjavík

Post by Rodor »

Þetta er tilvitnun í mig frá öðrum þræði.
Rodor wrote:Mig langar líka að bæta við hugleiðingu hér fyrir þá sem eru á móti því, að verið sé að setja út á stafsetningu ef merkingin er skiljanleg.
Það endar með því að slíkir tilburðir verða til þess að ný tungumál verða til. Tungumál er til þess að koma skiljanlegum skilaboðum og hugsunum á milli manna, því er betra að vera ekki að fjölga þeim
Einhversstaðar stendur að mannkynið hafi talað sama tungumál í upphafi og ég held að það sé eitthvað til í því.
Með þessu er ég að hugleiða það hvað tungumál er fljótt að breytast og í því sambandi bendi ég td. á Noreg þaðan sem okkar mál er komið frá, þeir skilja okkur ekki og heldur ekki fornmálið.

Ég tel það nokkuð víst að það skipti jafn miklu máli í dag, að það sem skrifað er á netinu sé þokkalega skrifað, því þar eru samskipti manna orðin nokkuð mikil. Á spjallrásum er oft átakanlegt að sjá hvernig skrifað er. Ég held að skrifað mál hafi ekki verið svona slæmt hér áður þegar fólk var skemur í skóla. Sem er umhugsunarefni út af fyrir sig.
Ein ástæðan fyrir því að ég tel mikilvægt að menn skrifi þokkalega rétt er sú að fólk skilji hvort annað. Ég tel enga þörf á því að fjölga mállýskum og málum, það gerir skoðanaskipti milli manna flóknari.

Nú er enskan orðin nokkuð ríkjandi á netinu og hún hefur töluvert breyst undanfarin 300 ár og getur auðveldlega breyst aftur og jafnvel skipst upp í fleiri tungumál ef menn gæta sín ekki.
Skyldum við græða eitthvað á því að fjölga tungumálum? Ég held ekki.
Auðvitað gerast svona breytingar ekki í hvelli. Ég veit þó dæmi um systkini á miðri síðustu öld sem ekki var möguleiki fyrir aðra krakka að skilja. Það er að segja þegar þau töluðu saman sín á milli.
Munið að íslenska er ekki eitthvað sem maður Á bara að læra í skóla. Maður er alltaf að læra.

Vöndum okkur.
Post Reply